Wraz z początkiem marca 2025 roku w życie weszły przepisy, które zmieniają zasady przyznawania tzw. świadczenia ratowniczego — stałego dodatku do emerytury. To forma uznania dla osób, które przez dziesięciolecia brały udział w działaniach ratowniczych, często z narażeniem zdrowia i życia. Dotychczas obowiązywały dość restrykcyjne wymogi, ale nowelizacja ustawy sprawia, że niektórym łatwiej będzie spełnić warunki. Kto może ubiegać się o dodatkowe pieniądze? Jakie dokumenty trzeba złożyć i gdzie złożyć wniosek?
Świadczenie ratownicze. Dla kogo ten dodatek do emerytury?
Świadczenie ratownicze to specjalny dodatek do emerytury dla osób, które przez wiele lat działały w strukturach Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP) lub w służbach ratownictwa górskiego, konkretnie w strukturach GOPR i TOPR. Mowa o emerytowanych ochotnikach, którzy nie byli zawodowymi strażakami, ale regularnie uczestniczyli w akcjach ratunkowych, szkoleniach czy ćwiczeniach. Od 1 marca 2025 roku wysokość świadczenia wynosi 273 złote miesięcznie, co daje w skali roku 3 276 zł brutto. To stałe, comiesięczne wsparcie wypłacane do 15. dnia każdego miesiąca i waloryzowane raz do roku.
Zobacz także:
Ustawodawca jasno określił, kto może liczyć na to świadczenie. Oprócz przynależności do jednej z wymienionych grup (OSP, GOPR, TOPR), konieczne jest osiągnięcie wieku emerytalnego (60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn). Kolejnym warunkiem jest wykazanie odpowiedniego stażu czynnego uczestnictwa: przez 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet. Co oznacza „czynne uczestnictwo”? Chodzi o bezpośredni udział co najmniej raz w roku w akcji ratowniczej, szkoleniu, ćwiczeniu lub innym działaniu z zakresu ratownictwa. Od 2025 roku przepisy są jednak korzystniejsze: zniesiono wymóg ciągłości służby, a do stażu można już zaliczać także same szkolenia i ćwiczenia, nawet jeśli nie były związane z realnymi akcjami.
Wniosek o świadczenie ratownicze — gdzie i jak złożyć?
Dodatek nie jest przyznawany automatycznie. Wniosek należy złożyć u powiatowego lub miejskiego komendanta Państwowej Straży Pożarnej odpowiedniego dla miejsca zamieszkania. Do formularza trzeba dołączyć pisemne oświadczenie potwierdzające udział w akcjach, szkoleniach lub ćwiczeniach. Oświadczenie to musi być podpisane przez trzech świadków, z czego przynajmniej jeden powinien być osobą, która pełniła funkcję publiczną lub pracowała w administracji samorządowej. Kluczowe znaczenie ma również ewidencja prowadzona przez komendanta PSP — to tam zapisane są daty i szczegóły udziału danej osoby w działaniach ratowniczych.
Za wypłatę świadczenia odpowiada Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. To ten organ przekazuje środki co miesiąc, nie ZUS, jak mogłoby się wydawać. Po pozytywnej decyzji komendanta PSP emerytowany ochotnik otrzymuje świadczenie dożywotnio, pod warunkiem że spełnił wszystkie wymagania formalne. Wypłata rozpoczyna się od miesiąca, w którym przyznano prawo do świadczenia. Oznacza to, że czas złożenia wniosku i szybkość procedury mają realny wpływ na to, kiedy trafią pierwsze środki.
