Jesienne liście to nie tylko uciążliwość wymagająca częstego sprzątania ogrodu. Odpowiednio przetworzone mogą zamienić się w ziemię liściową, czyli specyficzny kompost o unikalnych właściwościach. Proces wymaga cierpliwości, ale nie wymaga skomplikowanych zabiegów. A efekty? To jak eliksir dla sadzonek i nie tylko.
Nietypowy jesienny kompost. Idealny dla młodych siewek
Jesienią, gdy drzewa i krzewy zrzucają liście, zaczyna się sezon na naturalne bogactwo. To właśnie z tej opadającej masy można uzyskać ziemię liściową – kompost o nieco innym składzie i działaniu niż ten klasyczny (zwykle przygotowywany z różnorodnych odpadków ogrodowych i kuchennych). Ziemia liściowa co prawda jest uboga w podstawowe składniki pokarmowe jak azot, fosfor czy potas, ale nadrabia to zawartością związków węgla.
Zobacz także:
To właśnie one odpowiadają za wyjątkową strukturę gotowego materiału – lekką, przewiewną i zdolną do zatrzymywania wody. Co ważne, kompost z liści ma pH obojętne lub lekko kwaśne, co sprawia, że jest doskonałą bazą do produkcji podłoży dla roślin ozdobnych oraz młodych siewek.
Z czego można zrobić ziemię liściową? O tym musisz wiedzieć.
Nie każdy liść nadaje się na kompost. Najlepiej wykorzystać liście drzew i krzewów liściastych – zarówno ozdobnych, jak i owocowych. Kluczowe jest, by były to liście zdrowe, bez objawów chorób czy śladów żerowania szkodników. Unikać trzeba liści zimozielonych, ponieważ ich woskowata powłoka utrudnia dostęp powietrza, a co za tym idzie, spowalnia proces rozkładu.
Z kompostowania lepiej też wykluczyć liście orzecha włoskiego, które zawierają juglon (substancję ograniczającą wzrost innych roślin). Podobnie ostrożnie warto podejść do liści kasztanowca, które często są siedliskiem szkodników. Dobrze natomiast sprawdzają się liście brzozy, klonu, jabłoni, gruszy, leszczyny czy wierzby.
Dwa sposoby na ziemię liściową. W pryzmie lub w worku
Ziemię liściową można przygotować na dwa sposoby – klasycznie, w kompostowniku, lub alternatywnie – w workach foliowych. Kompostownik wymaga nieco więcej przestrzeni, ale daje możliwość łatwego mieszania warstw i kontroli wilgotności. Liście układa się w warstwach (ok. 20 cm), przekładając je cienką warstwą ziemi ogrodowej lub dojrzałego kompostu. Na spodzie warto ułożyć gałązki, które zapewnią przewiewność. Dodatek mocznika, świeżego obornika lub nawozu azotowego przyspieszy proces rozkładu. Całość trzeba systematycznie zraszać i raz na kilka miesięcy przerzucać, by zapobiec przesychaniu.
Dla tych, którzy nie mają miejsca na kompostownik, idealnym rozwiązaniem jest ziemia liściowa w workach. Wystarczą grube worki ogrodowe, najlepiej czarne lub nieprzezroczyste. Wilgotne liście należy delikatnie ubić, dodać do nich popiół drzewny lub kredę nawozową, a także porcję dojrzałego kompostu lub świeżego obornika. Warto dodać też niewielką ilość mocznika. Po zawiązaniu worka należy zrobić w nim kilka otworów – zapewni to dopływ powietrza. Gotowe worki najlepiej przechowywać w cieniu, w miejscu dobrze wentylowanym. Co kilka miesięcy warto je przemieszać, by rozbić zbite fragmenty i sprawdzić poziom wilgotności.
Tak rozpoznasz, że kompost jest gotowy. Sprawdzi się na wielu polach
Ziemia liściowa nie powstaje z dnia na dzień. W zależności od gatunku użytych liści, ich rozdrobnienia i wilgotności, proces rozkładu może potrwać od 6 miesięcy do nawet 2 lat. Najszybciej rozkładają się liście miękkie, np. wierzby, brzozy, jabłoni czy leszczyny. Przy odpowiednich warunkach ziemia liściowa z nich gotowa będzie już po pół roku. Z kolei liście dębu, olchy czy gruszy potrzebują znacznie więcej czasu. Gotowy kompost powinien mieć strukturę ciemnej, drobnoziarnistej, ziemistej masy bez wyraźnych śladów pierwotnych liści.
Gotowy kompost liściowy ma wiele zastosowań. Sprawdza się jako składnik podłoża do rozsady i siewu – szczególnie w przypadku roślin ozdobnych. Ze względu na lekko kwaśny odczyn i dużą pojemność wodną, idealnie nadaje się do poprawy struktury gleby – zarówno ciężkiej, jak i lekkiej. Gleby gliniaste stają się bardziej przepuszczalne, natomiast piaszczyste – zatrzymują więcej wilgoci. Ziemię liściową można też wykorzystać do ściółkowania rabat i grządek warzywnych. Dzięki temu ograniczony zostaje wzrost chwastów, a gleba utrzymuje wilgoć na dłużej.
