W czasach PRL-u kryształowe wazony, popielniczki czy patery były symbolem luksusu i prestiżu. Ustawiano je w witrynach, przekazywano z pokolenia na pokolenie i skrzętnie zbierano. Kryształy z Huty Irena produkowane w Inowrocławiu to jedne z przykładów świetnego, polskiego wzornictwa. Dziś wracają do łask, ale już nie jako codzienny element wystroju, tylko jako białe kruki na aukcjach. Kolekcjonerzy są w stanie zapłacić za unikatowe komplety i rzadkie modele nawet kilkanaście tysięcy złotych. Dlaczego tak dużo? Wszystko zaczyna się od jakości, historii i kunsztu ręcznego wykonania.
Kryształy z Huty Irena: historia szkła, które dziś kosztuje fortunę
Huta Szkła Irena została założona w 1924 roku w Inowrocławiu i szybko zdobyła renomę jako producent ekskluzywnego szkła kryształowego. W czasach PRL-u wyroby z tej huty były towarem wielce pożądanym: eksportowano je do krajów Europy Zachodniej, USA, a nawet Japonii. Kryształy sygnowane znakiem „Irena” wyróżniały się ręcznym szlifem, precyzyjnym zdobieniem i wyjątkową jakością szkła o wysokiej zawartości tlenku ołowiu, co gwarantowało im wyjątkowy połysk i ciężar.
Zobacz także:
W szczytowym momencie produkowano tam dziesiątki tysięcy sztuk szkła rocznie: kieliszki, wazony, patery, salaterki i karafki. Dziś najbardziej poszukiwane są unikatowe komplety, ozdobne misy z ozdobnym szlifem oraz modele projektowane przez znanych artystów szkła użytkowego z lat 50. i 60. XX wieku. Ceny na aukcjach mogą sięgać nawet 15–18 tys. zł za zachowany w idealnym stanie komplet z oryginalnym pudełkiem.
Jak powstawały kryształy z Huty Irena i dlaczego są tak cenne?
Sekretem sukcesu kryształów z Huty Irena była ręczna produkcja i tradycyjna technologia, która wymagała ogromnych umiejętności. Szkło było wydmuchiwane ręcznie, a następnie każdy element był osobno szlifowany i polerowany. Szlifierze latami uczyli się precyzji, a gotowe wyroby musiały przejść rygorystyczną kontrolę jakości. Dzięki temu każda szklanka czy wazon był niepowtarzalny, a jednocześnie zachwycał detalem.
Najcenniejsze pojedyncze przedmioty
- Duże wazony kryształowe (30–60 cm): najbardziej wartościowa kategoria. Produkowane z masywnego szkła ołowiowego, z głębokim szlifem, zarówno bezbarwne, jak i barwione (kobalt, rubin, bursztyn). Szczególnie cenione wazony typu cut-to-clear (kolorowa warstwa i przeźroczysty szlif). Orientacyjne ceny: standardowe, duże egzemplarze: 3 000–6 000 zł, rzadkie modele, kolorowe, idealny stan: 8 000–12 000 zł
- Wazony i misy z kolorowego kryształu: kobaltowe, rubinowe, zielone. Produkowane w krótkich seriach, ciężkie, z kontrastowym szlifem. Orientacyjne ceny: 2 000–7 000 zł (w zależności od koloru i wielkości)
- Puchary dekoracyjne i reprezentacyjne: wysokie, na nodze, bogato zdobione. Często pełniły funkcję reprezentacyjną lub eksportową. Orientacyjne ceny:2 000–5 000 zł
Dziś kryształy te traktowane są nie tylko jako ozdoba wnętrz, ale jako inwestycja. Im rzadszy wzór i lepszy stan zachowania, tym wyższa cena. Szczególnie cenione są egzemplarze z lat 60. i 70., które wyróżniają się nowoczesnym jak na tamte czasy wzornictwem i głębokim szlifem. Warto też zwrócić uwagę na sygnatury: oryginalne znaki huty zwiększają wartość danego przedmiotu nawet kilkukrotnie.
