Wrzesień 2025 roku to czas wypłaty 14. emerytury, na którą czeka wielu seniorów. Jednak w przeciwieństwie do tzw. trzynastki zasady przyznawania tego dodatku są bardziej restrykcyjne. Podwyżki podstawowych świadczeń, renta wdowia czy specyficzne grupy zawodowe – wszystko to sprawia, że wielu emerytów obejdzie się smakiem. Sprawdź, kto musi przygotować się na brak czternastki.
14. emerytura — zasady wypłaty świadczenia
14. emerytura od początku swojego istnienia funkcjonuje na odmiennych zasadach niż popularna „trzynastka”. W jej przypadku kluczowy jest próg dochodowy oraz zasada „złotówka za złotówkę”. Co to oznacza w praktyce? Seniorzy, których podstawowe świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza 2900 zł brutto, mogą liczyć na pełną kwotę 14. emerytury. W 2025 roku będzie ona równa minimalnej emeryturze obowiązującej po marcowej waloryzacji (1878,91 zł brutto).
Zobacz także:
Problem pojawia się jednak u tych, których emerytury są wyższe. Każda złotówka przekraczająca wspomniane 2900 zł brutto skutkuje proporcjonalnym zmniejszeniem wysokości „czternastki”. W praktyce oznacza to, że dla części seniorów wypłata zostanie znacznie uszczuplona, a niektórzy nie dostaną jej wcale.
Waloryzacja emerytur działa na niekorzyść wielu seniorów
Choć na pierwszy rzut oka podwyżki emerytur wydają się korzystne, to właśnie one sprawiają, że wielu seniorów straci prawo do dodatkowego świadczenia. Marcowa waloryzacja podniosła emerytury, ale granica dochodowa dla 14. emerytury wciąż pozostaje na poziomie 2900 zł brutto. Oznacza to, że próg uprawniający do wypłaty pełnego świadczenia staje się coraz trudniejszy do spełnienia.
Osoby, których emerytura po waloryzacji przekroczyła 4050 zł netto, mogą już całkowicie zapomnieć o jakiejkolwiek wypłacie dodatkowego świadczenia. Z roku na rok takich seniorów będzie przybywać, bo podwyżki podstawowych świadczeń nie idą w parze z podnoszeniem limitów dla „czternastki”.
Renta wdowia a prawo do 14. emerytury
Nie tylko sama emerytura może pozbawić prawa do 14. emerytury. Coraz większe znaczenie zyskuje również renta wdowia. W przypadku jej otrzymywania limit dochodowy działa identycznie. Jeśli renta wdowia przekroczy 2900 zł brutto, czternastka zostanie proporcjonalnie zmniejszona.
Przy rencie wdowiej w wysokości 4500 zł brutto dodatkowe świadczenie nie zostanie wypłacone wcale. Dla wielu wdów i wdowców, którzy liczyli na wsparcie w trudnej sytuacji finansowej, może to być sporym zaskoczeniem.
Kto jeszcze nie dostanie 14. emerytury?
Oprócz przekroczenia progów dochodowych istnieją także ustawowe wyłączenia, które całkowicie eliminują możliwość otrzymania czternastki, niezależnie od wysokości emerytury czy renty. Jedną z takich grup są sędziowie oraz prokuratorzy w stanie spoczynku. Oni z mocy prawa nie kwalifikują się do pobierania dodatkowego świadczenia.
Podobnie wygląda sytuacja laureatów najważniejszych imprez sportowych o randze międzynarodowej – igrzysk olimpijskich, paraolimpijskich czy igrzysk dla osób niesłyszących. Choć ich sukcesy przyniosły im zasłużone nagrody, zamknęły jednocześnie drogę do 14. emerytury.
Świadczenia przedemerytalne też bez dodatku
Kolejną grupą wyłączoną z wypłat są osoby pobierające świadczenie przedemerytalne. Szczególnie problematyczna jest sytuacja tych, którzy na czas pobierania tego świadczenia zawiesili jego wypłatę z powodu przekroczenia limitu dorabiania. W takim wypadku 14. emerytura w ogóle im się nie należy.
W praktyce oznacza to, że część osób, które jeszcze kilka lat temu otrzymywały „czternastkę”, obecnie na skutek aktywności zawodowej i wyższych zarobków, została automatycznie pozbawiona prawa do tego dodatku.
