Pamiętasz charakterystyczne szklane patery stojące na honorowym miejscu w meblościance? W latach 70. były symbolem dobrego gustu i domowej elegancji. Dziś, zwłaszcza modele z huty „Ząbkowice”, osiągają zawrotne ceny na rynku rzeczy vintage i retro.
Gadżet z PRL-u warty krocie. Kiedyś był w wielu domach
Jednym z najbardziej pożądanych przykładów jest patera obiegowa o nazwie „Perełki”, produkowana w latach 70. XX wieku przez Hutę Szkła Gospodarczego „Ząbkowice” w Dąbrowie Górniczej. Projektantem był Jan Sylwester Drost. To nazwisko, które dziś elektryzuje miłośników polskiego designu.
Zobacz także:
Patera wykonana była ze szkła sodowego, barwionego w masie i prasowanego. Najczęściej spotkasz ją w intensywnym kobaltowym kolorze, choć zdarzały się też inne wersje. Charakterystyczna forma z pionowymi żłobieniami i dekoracyjną stopą sprawiała, że wyglądała luksusowo, nawet jeśli w rzeczywistości była produktem masowym.
Wymiary również robiły wrażenie: około 22 cm wysokości i 24,5 cm średnicy. Taka patera idealnie nadawała się na owoce, ciasta albo po prostu do dekoracji i patrzenia. Stała dumnie w witrynie i była wyciągana tylko na specjalne okazje. Dziś egzemplarze zachowane w idealnym stanie, bez wyszczerbień i pęknięć, potrafią osiągać ceny rzędu 2500–2600 zł.
Skąd takie wysokie ceny za przedmioty z PRL-u?
Możesz się zastanawiać, dlaczego coś, co kiedyś było dostępne niemal w każdym domu, dziś kosztuje fortunę. Klucz tkwi w kilku czynnikach. Po pierwsze – sentyment. Pokolenie wychowane w PRL-u chętnie wraca do przedmiotów z dzieciństwa, a młodsi traktują je jako modne elementy vintage. Po drugie – jakość i design.
Projekty Jana Sylwestra Drosta były nowoczesne, przemyślane i ponadczasowe. Choć tworzone z myślą o masowej produkcji, dziś są doceniane jako przykłady świetnego polskiego wzornictwa. Po trzecie – dostępność. Wiele pater nie przetrwało próby czasu, zostały stłuczone albo zniszczone, dlatego zadbane egzemplarze są coraz rzadsze. Rynek kolekcjonerski działa bezlitośnie, bo im mniejsza podaż i większy popyt, tym wyższe ceny. Jeśli więc masz taką paterę w domu, możesz siedzieć na prawdziwym skarbie.
Jak odpowiednio dbać o stare szkło i kryształ?
Jeśli chcesz, żeby twój gadżet z PRL-u nie stracił na wartości, musisz odpowiednio o niego zadbać. Przede wszystkim zapomnij o zmywarce. Wysoka temperatura i detergenty mogą trwale uszkodzić szkło. Najlepiej myć go ręcznie, w letniej wodzie, z dodatkiem delikatnego płynu.
Unikaj szorstkich gąbek i szczotek. Po umyciu osusz miękką ściereczką, żeby nie zostawić zacieków. Przechowuj paterę w bezpiecznym miejscu, z dala od krawędzi półek. Jeśli stoi w witrynie, zadbaj o stabilne podłoże. Dzięki temu nie tylko zachowasz jej piękny wygląd, ale też realną wartość. A kto wie, może kiedyś stanie się jedną z najcenniejszych rzeczy w twoim domu.
