Poznaj opowieść o mrówce, która przeleżała miliony lat w glinie i została odkryta nie w wykopaliskach, ale w muzealnej kolekcji. To odkrycie rzuca nowe światło na ewolucję tych niesamowitych owadów.
To najstarsza znana nauce mrówka na świecie
Mrówki od zawsze fascynowały naukowców swoim zorganizowanym stylem życia, ale najnowsze odkrycie zaskoczyło nawet doświadczonych badaczy. W Muzeum Zoologii Uniwersytetu w São Paulo natrafiono na skamieniałość sprzed około 113 milionów lat. Niepozorny okaz zamknięty w bursztynie przeleżał dekady w kolekcji. Jego znaczenie odkryto dopiero dzięki analizie brazylijskiego paleontologa Gabriela M. L. Queiroza i jego współpracowników.
Zobacz także:
fot: cell.pl
Ten prymitywny gatunek nazwano Manucomyrma pervagata. Nazwa nie jest przypadkowa - „manus” po łacinie oznacza „rękę”, a „myrmex” to greckie słowo na mrówkę. Skojarzenie nieprzypadkowe, bo wygląda na to, że przodkowie współczesnych mrówek byli znacznie bardziej „ręczni" i elastyczni niż ich dzisiejsze odpowiedniki. Znalezienie tak starego okazu to prawdziwa sensacja, ponieważ przenosi nas do okresu wczesnej kredy, kiedy to dinozaury nadal dominowały na lądzie. Mrówka ta reprezentuje bardzo wczesny etap ewolucji swojego gatunku. Jej nietypowe cechy budowy rzucają nowe światło na to, jak przebiegał rozwój tych owadów.
Nietypowe „zachowania łowieckie” starożytnych mrówek
Jednym z najbardziej fascynujących aspektów odkrycia Manucomyrma pervagata jest jej anatomia. Mrówka miała niezwykle długie odnóża gębowe, przypominające ramiona, co sugeruje, że mogła aktywnie chwytać ofiary. Dziś większość mrówek poluje lub zbiera pokarm, korzystając z bardziej prymitywnych narzędzi i metod.
To może oznaczać, że pradawne mrówki były bardziej mobilne i mogły funkcjonować jako aktywni drapieżnicy. Ich łowieckie umiejętności mogły też wpływać na ich rolę w ekosystemach - nie jako bierni zbieracze, ale jako dominujący łowcy w środowiskach leśnych sprzed milionów lat. Mrówka miała również wyjątkowo duże oczy, co może sugerować, że była aktywna w ciągu dnia i polowała przy świetle słonecznym. Takie adaptacje wędrowały przez ewolucję i z czasem przekształciły się w formy znane nam dziś – bardziej wyspecjalizowane, ale też mniej uniwersalne.
Inne okazy w Muzeum Zoologii Uniwersytetu w São Paulo
Historia odkrycia tej starożytnej mrówki pokazuje, jak wielką wartość mają zbiory muzealne, nawet te, które od lat nie były przeglądane. Kolekcja bursztynów w Muzeum Zoologii Uniwersytetu w São Paulo zawiera wiele podobnych okazów, które mogą skrywać jeszcze niejedną naukową niespodziankę. W tym przypadku bursztyn pochodził z terenów dzisiejszego Libanu, który w epoce kredy był tropikalnym lasem. Skamieniałość przetrwała miliony lat i została przypadkowo zauważona przez badaczy analizujących inne okazy.
To nie pierwszy raz, gdy muzealna kolekcja dostarcza odkrycia o globalnym znaczeniu, ale rzadko zdarza się, by było ono tak dobrze zachowane i tak stare. Dlatego naukowcy podkreślają konieczność dalszych badań i przeglądu istniejących zbiorów. Może się okazać, że największe naukowe rewelacje nie czekają już pod ziemią, ale już są na wyciągnięcie ręki — w szufladzie muzealnego archiwum.
