Niektóre zwierzęta potrafią przeżyć setki, a nawet tysiące lat. Choć brzmi to jak bajka, w głębinach oceanów i na odległych wyspach żyją istoty, które pamiętają więcej niż cała historia ludzkości. Od gigantycznych gąbek po majestatyczne żółwie – świat natury kryje w sobie tajemnice długowieczności, o jakiej człowiek może tylko pomarzyć.
Mieszkańcy oceanicznych głębin, którzy nie znają starości
To właśnie pod powierzchnią oceanów kryją się prawdziwi rekordziści długowieczności. W 2015 roku naukowcy odkryli u wybrzeży Hawajów ogromną gąbkę morską, która miała aż 3,7 metra długości i ponad 2 metry szerokości. Choć nie udało się dokładnie ustalić jej wieku, badacze są przekonani, że może mieć ponad 2,3 tysiąca lat. To oznacza, że „pamięta” czasy starożytnego Rzymu i wybuch Wezuwiusza, który zniszczył Pompeje.
Zobacz także:
Ale gąbki to nie jedyne stworzenia, które żyją tak długo. Niezwykle długowieczne są również korale czarne i czerwone, osiągające nawet 4 tysiące lat. Z kolei małż islandzki (Arctica islandica), znany jako Ming, dożył aż 507 lat – a jego wiek udało się potwierdzić po analizie pierścieni na muszli.
Wszystkie te stworzenia łączy jedno – żyją w miejscach, w których czas płynie wolniej: w ciemnych, zimnych głębinach, gdzie metabolizm spowalnia niemal do granic bezruchu.
Długowieczne zwierzęta, które żyją bliżej nas
Nie trzeba jednak zanurzać się w oceanicznych otchłaniach, by spotkać długowieczne zwierzęta. Na lądzie i w wodach słodkich też nie brakuje długowiecznych rekordzistów. Żółwie słoniowe z Galapagos potrafią żyć nawet 180–200 lat, a niektóre osobniki przetrwały tyle pokoleń, że stają się żywymi legendami. Najsłynniejszy z nich to żółw Jonathan, mieszkaniec Wyspy Świętej Heleny, który liczy już ponad 190 lat i wciąż cieszy się dobrym zdrowiem.
Żółw słoniowy, inaczej żółw z Galapagos / fot: Wojciech/AdobeStock
Równie imponujące są rekiny grenlandzkie, które zamieszkują zimne wody Arktyki. Według badań ich wiek może sięgać nawet 400–500 lat, a niektóre z nich mogły urodzić się w czasach, gdy na tronie Anglii zasiadała Elżbieta I. Te powolne drapieżniki poruszają się ospale w lodowatych wodach, co spowalnia ich metabolizm i pozwala im żyć dłużej niż jakikolwiek inny kręgowiec.
Karp koi / fot: Annabell Gsödl/AdobeStock
W Azji natomiast żyje karp koi, symbol długiego życia i szczęścia. Znane są przypadki osobników, które dożywały nawet 200 lat, a ich sekretem jest spokojny tryb życia i czysta, chłodna woda. Wszystkie te stworzenia łączy jedno – spokój, harmonia z otoczeniem i niezwykle wolne tempo życia, które pozwala im trwać przez wieki.
Tajemnica długowieczności – co łączy te stworzenia?
Jak to możliwe, że niektóre zwierzęta praktycznie się nie starzeją? Sekret ich długowieczności tkwi w biologii. Naukowcy zauważyli, że im wolniejszy metabolizm, tym wolniejsze tempo starzenia. Zwierzęta żyjące w zimnych, stabilnych środowiskach nie doświadczają tylu zmian, stresu i chorób co te z bardziej dynamicznych ekosystemów.
Dodatkowo, wiele z nich ma wyjątkowe mechanizmy regeneracyjne – ich komórki potrafią się dzielić bez utraty funkcji, a DNA jest chronione przed uszkodzeniami. W przypadku żółwi czy rekinów grenlandzkich ogromną rolę odgrywa też ich odporność i brak naturalnych wrogów.
Choć ludzie raczej nie dożyją tysiąca lat, badania nad długowiecznymi zwierzętami pomagają zrozumieć, jak spowolnić procesy starzenia. Być może pewnego dnia to właśnie one zdradzą nam sekret długiego i zdrowego życia.
